Evropski mediji i analitičari razmatrali su proteklih dana da li bi spor Turske i Sjedinjenih Država i uvođenja ekonomskih sankcija Ankari zbog hapšenja i suđenja za terorizam protestantskog svećenika mogli dovesti do približavanja Turske Evropskoj uniji nakon nekoliko godina pogoršanih odnosa.
Trgovinski sukob Sjedinjenih Američkih Država i Turske je doveo do toga da lideri Evropske unije podrže Ankaru protiv politike američke administracije, piše Bugra Susler sa Londonske škole za ekonomiju i političke nauke u autorskom tekstu za briselski portal euobserver.com:
“Ovo ne pokazuje samo opseg ekonomske međuzavisnosti između Evrope i Turske, već također signalizira razvoj zajedničkog stava u suočavanju sa nasilnim trgovinskim partnerom.”
Kada je američki predsjednik Donald Trump putem Twittera slavodobitno komentarisao silaznu putanju turske lire u odnosu na američki dolar, Evropa se zabrinula oko mogućeg preljevanja ekonomskog previranja u Turskoj, piše Susler.
Njemačka, najveći turski trgovinski partner, je posebno istupila u odbranu Turske, dodao je Susler, i kancelarka Angela Merkel je rekla da “Njemačka želi da vidi ekonomski prosperitetnu Tursku”, te naglasila da “nikome nije u interesu ekonomska destabilizacija Turske”.
Svjedočimo, piše Susler, sve većoj polarizaciji u trans-atlantskoj alijansi, i u posljednjih 12 mjeseci napetosti između Evrope i SAD su eskalirale kao nikada prije, pa zbog toga sukob Turske i SAD može dovesti do novog momentuma u odnosima Turske i EU nakon značajnog pogoršanja posljednjih godina, ali ne treba očekivati povratak na “medeni mjesec” iz perioda početkom 2000-ih:
“Ipak, spoznaja o političkoj i ekonomskoj povezanosti Turske i EU je ojačala ideju da su u istom brodu i da se suočavaju sa istim izazovima.”
Nakon pada tursko-američkih diplomatskih odnosa na rekordno niski nivo, u Evropi je prisutan tihi optimizam da bi natezanje između predsjednika SAD i Turske, Donalda Trumpa i Recepa Tayipa Erdogana, moglo pomoći jačanju narušenih veza Ankare sa evropskim prijestolnicama, piše londonski Financial Times.
“Erdogan shvata ko su njegovi pravi neprijatelji — i to nije Evropa,” izjavio je jedan evropski diplomata za FT prošle sedmice nakon burnog period u kojem je turska vlada izmjenjivala udarce sa Washingtonom i iznijela plan za izvanredne mjere za zaustavljanje oštrog pada lire.
Uprkos finansijskim problemima u Ankari, evropski zvaničnici ukazuju na otopljavanje u odnosima sa Turskom, uključujući i odluku vlade da iz zatvora pusti dvojicu grčkih vojnika osumnjičenih za špijuniranje i šefa Amnesty Internationala, i “nije slučajnost” da je naredba o puštanju na slobodu, na šta je EU dugo pozivala, došla nakon sukoba Ankare i Washingtona, citira londonski poslovni dnevnik jednog evropskog zvaničnika.
To je natjeralo Jean-Clauda Junckera, predsjednika Evropske komisije, piše FT, da izgovori neka od najtoplijih riječi o Erdoanovoj vladi nakon mnogo mjeseci:
“Turska se nema čega bojati od svojih evropskih susjeda. Želimo vidjeti demokratsku, stabilnu i prosperitetnu Tursku.”
Diplomatija nije jedna od jačih strana američkog predsjednika Donalda Trumpa, i Turska je posljednja žrtva njegove upotrebe uvoznih tarifa i sankcija pa Trump možda osjeća zadovoljštinu zbog ekonomskih posljedica, smanjenja ekonomije, slabljenja povjerenja tržišta i investitora i javnog gunđanja, piše Judy Dempsey za Carnegie Europe:
“Ali za Evropu, a posebno za Njemačku, sankcije nisu samo najgori mogući način za obračuna sa NATO saveznicom — i to onu koja je duboko upetljana u Siriju. Sankcije bi u stvari Tursku mogle gurnuti u nestabilnost, i približiti je Iranu i Rusiji. Ovo je nešto od čega Berlin strepi iz više razloga.”
Prvo, Njemačka treba Tursku da se pridržava dogovora o izbjeglicama u zamjenu za finansijsku pomoć kako bi se spriječio novi talas migranata; drugo, Merkel se oprezno odnosila prema Erdoganu i iako su ga njemački politički lideri žestoko kritikovali, na šta je on uzvratio zbog zabrane održavanja predizbornih skupova, njemačka vlada je ostavila otvorene diplomatske kanale sa Ankarom; i na kraju, uprkos ulozi Turske u Siriji i približavanja Rusiji, Turska je NATO saveznica, piše Dempsey:
“‘Ukratko, Erdogan, koji bi trebalo da posjeti Njemačku u septembru, će možda biti natjeran da dobro razmisli o svojim političkim, ekonomskim i društvenim politikama… Možda bi američke sankcije mogle Evropljanima ponuditi šansu da, postepeno, vrate Tursku na evropski kolosijek koji se bazira na vladavini prava, nezavisnom sudstvu i slobodnim i cvjetajućim medijima. Ali Erdogan mora napraviti prvi potez i procijeniti cijenu.”
Radio Slobodna Evropa ( RFE )
ZADNJE VIJESTI IZ Izdvojeno Svijet
