Srpska pravoslavna crkva proslavit će danas Badnji dan, pripremajući se za najradosniji hrišćanski praznik, Rođenje Isusa Hrista – Božić.

Službama bdijenja i paljenjem badnjaka u pravoslavnim hramovima najavljuje se Rođenje Spasitelja, čiji se dolazak na svijet slavi kao početak novog vremena i kao najradosniji događaj za hrišćanstvo.

Patrijarh Irinej osveštava badnjak u Beogradu

Patrijarh srpski Irinej služiće danas u 16 sati, na Badnji dan, večernje sa osveštanjem badnjaka u Hramu Svetog Save na Vračaru.

Srpski patrijarh će sutra, na Božić, služiti Svetu arhijerejsku liturgiju u Crkvi Svetog arhangela Mihaila u Beogradu.

Vladika Grigorije u Nevesinju na nalaganju badnjaka

Njegovo preosveštenstvo episkop zahumsko-hercegovački i primorski Grigorije danas, na Badnji dan, služiće Svetu arhijerejsku liturgiju u Nevesinju, gdje će prisustvovati i nalaganju badnjaka.

Nakon bogosluženja u Nevesinju, vladika Grigorije će u ponoć u Sabornom hramu Svetog preobraženja Gospodnjeg u Trebinju sa sveštenstvom Eparhije služiti Božićnu liturgiju, dok će druga Božićna liturgija biti služena na najradosniji hrišćanski praznik, u šest sati.

U Trebinju će na Badnje veče sa početkom u 19 sati biti obavljeno tradicionalno nalaganje badnjaka na Trgu slobode, a tom činu će prethoditi večernja služba koja će početi u 18 sati.

Običaji na badnjak

U pravoslavne domove se na današnji dan unosi badnjak, kome je Crkva dala poseban smisao. Na taj dan, ujutro, najstariji muški ukućanin siječe hrastovo ili cerovo drvo – badnjak, koji treba odsjeći sa tri udarca tako da padne na istok.

Badnjak predstavlja simbol drveta koje su, kako kaže predanje, pastiri donijeli Josifu i Mariji da založe vatru i zagriju pećinu u kojoj je rođen Isus.

Badnjak se pali uoči praznika i gori do Božića, kada se objavljuje radost Hristovog Rođenja. Dogorijevanje badnjaka je simbol rastanka sa starim vjerovanjima i prihvatanje nove svjetlosti, koja dolazi sa vjerom u Novorođenog Hrista.

Svi običaji imaju smisao hrišćanskog zajedništva, pa se smatra da se ljudi okupljeni oko badnjaka zagrijavaju ljubavlju i slogom, a njegovu svjetlost unose u mrak neznanja i praznovjerja. Najviše narodnih običaja vezuje se za Badnji dan i Božić, kojima se dočarava događaj Rođenja u Vitlejemu.

Uoči Božića, slamom se posipa pod i domovi se pretvaraju u Vitlejemsku pećinu u kojoj je rođen Bogomladenac Isus, koji je povijen u slamu i kojem su se najprije poklonili pastiri.

U seoskim kućama slama leži i po tri dana, dok se u gradovima u domove unosi svežanj slame koja se postavlja uz badnjak.

Postoji običaj da se kuće posipaju žitom i niz drugih rituala kojima se daje hrišćanski smisao jer je “Hristos došao da ljude zbliži, nahrani i napoji svojom naukom i ljubavlju”.
“Ko je gladan, neka dođe k meni. Ja ću ga nahraniti i ko je žedan neka dođe k meni da pije vode žive”, zapisano je u Jevanđelju Hristovom.

Na Badnji dan se peče božićna pečenica, pripremljena prethodnog dana, na Tucindan.

U pravoslavnim kućama Badnje veče je porodični praznik, kada se ukućani okupljaju oko obavezno posne trpeze – posna jela, riba, suhe šljive, orasi…

Božić je uvijek prvi mrsni dan, ma u koji dan pao, te dan kada se crkvama pričešćuju oni koji su poštovali pravila Božićnog posta.

Badnji dan i Badnje veče 6. januara slave sve pravoslavne crkve i vjernici koji poštuju Julijanski kalendar – Ruska pravoslavna crkva, Jerusalimska patrijaršija, Sveta Gora, starokalendarci u Grčkoj i egipatski Kopti.